خنک کنندههای CPU اهمیت بسیار زیادی دارند و معمولا برای دفع گرمای تولید شده توسط پردازنده مرکزی کامپیوتر طراحی میشوند. این محصولات که شامل فنها، رادیاتورها و… هستند، انرژی گرمایی جمع شده را بدون آسیب رساندن به سختافزار از قسمتهای حیاتی کامپیوتر خارج میکنند. حال که با اهمیت خنک کنندههای CPU آشنا شدید، هرگز نباید بدون اطمینان از نصب، از سیستم خود استفاده کنید.
انواع خنککننده CPU
یک خنککننده CPU از صدها قطعه ریز تشکیل میشود و انواع مختلفی دارد. به طوری که، خریداران باید بین خنککننده هوا یا مایع و بین خمیر حرارتی مبتنی بر سیلیکون یا خمیر مبتنی بر کربن تصمیمگیری کنند. علاوه بر این، خنک کنندههای CPU میتوانند دارای اندازههای مختلف فن، صدا و سرعت نیز باشند و بسته به این که سیستم دارای CPU AMD است یا Intel، فرآیند مونتاژ خنککننده نیز کمی متفاوت خواهد بود.
خنک کنندههای هوا
مزایا
مناسب برای کاربران معمولی و رایانههای شخصی
قیمت ارزان
دفع هوای گرم و پایین نگه داشتن دمای بدنه PC با استفاده از پرههای حرارتی فعال
یک راه حل ایده آل برای کامپیوترهای کوچک و دسکتاپهایی که به خنک کنندههای اضافی نیاز دارند.
معایب
کوچک نبودن خنک کنندههای هوا
عدم قرارگیری راحت این رادیاتورها در هر کیس رایانه شخصی
مناسب نبودن برای رایانههای مخصوص بازی
کار کردن با دور بالا و صدای فن بسیار زیاد
انواع خنک کنندههای هوا
نوع U یا Twin Tower
این خنککننده دارای پرههای حرارتی است که به موازات پایه حرارتی در کنار یکدیگر قرار دارند و نیمه پایینی لوله حرارتی آنها نیز در پایه حرارتی آنها قرار گرفته است. خنککننده هوای نوع U یا Twin Tower به دلیل U شکل بودن لولههای حرارتی شبیه برج است و با این ساختار، انرژی گرمایی را به صورت فعال و دوگانه از طریق لولههای حرارتی و با استفاده از فنها پراکنده میکند.
نوع C
خنککننده هوای نوع C یک خنککننده هوای از بالا به پایین با لولههای حرارتی C شکل است که از پشت بالههای حرارتی منحنی میشوند. این پشتهای بالهای به یک انتهای پایه حرارتی متصل میگردد و موجب ایجاد یک فن در بالا یا پایین پرههای حرارتی میشوند. این سبک از طراحی در فنهای خنککننده هوای نوع C امکان نصب چندین فن در یک واحد معین را فراهم میکند.
نحوه نصب این فنها و ضخامت پرههای موجود در آنها تعیینکننده کیفیت کلی هوای خروجی و فاصله آن در کیس کامپیوتر میباشدو طراحیهای 120 و 140 خنککننده هوای نوع C معمولا برای انواع CPUها مناسب است.
کم پروفیل
این خنککننده یک خنککننده ساده است که فضای بسیار کمی را اشغال میکند. از خنککننده هوای کم پروفیل معمولا در کیسهایی که فضای زیادی برای نصب خنککننده ندارند، استفاده میشود.
خنک کنندههای آبی یا مایع
این خنک کنندهها یک پله بالاتر از خنک کنندههای هوا هستند و تاثیر بسیار زیادی بر کنترل دمای پردازنده سیستم میگذارند. خنک کنندههای آبی یا مایع برای سیستمهایی که CPU مستعد گرم شدن بیش از حد ندارند یا افرادی که به صورت مکرر از رایانه شخصی استفاده نمیکنند، مناسب نیستند.
مزایا
دارای دور در دقیقه کم تر
بسیار آرامتر از خنک کنندههای هوا
ساخت بسیار متنوع
موجود در اندازههای مختلف که به راحتی با هر سیستمی ادغام میشود.
معایب
با توجه به این که آب موجود در این خنک کنندهها یک عامل مایع محسوب میشود، قرار گرفتن آن در اطراف واحدهای الکتریکی یک خطر بالقوه است و با ایجاد یک نشتی کوچک، مایع میتواند سیستم پردازش را دچار مشکل کند.
انواع خنک کنندههای آبی یا مایع
حلقه بسته
این سیستمها در واقع به صورت مونتاژ شده در کارخانه و آماده به نصب میباشند که آب بندی میشوند و دسترسی به مایع موجود در آنها بدون آسیب رساندن به دستگاه و باطل شدن گارانتی امکانپذیر نیست.
DIY
این سیستم یک سیستم خنککننده سفارشی با نهایت تکنولوژی خنک کنندگی است که به صورت خاص برای نیاز مشتریان طراحی میشود. DIYها معمولا شامل چیدمان منحصر به فردی از قطعات، ترکیبی از برندها و مدلهای مختلف، اندازهها، پوششها، مواد، شکلها و… هستند و با نیاز مشتریان به خوبی هماهنگ میشوند.
قسمتهای دیگر یک سیستم خنککننده CPU
IHS
IHS یک پخشکننده حرارتی یکپارچه است که به صورت یک صفحه مسی مسطح از هسته CPU محافظت میکند. طراحی این پخشکننده حرارتی یکپارچه، به صورتی است که حرارت را از پردازنده دریافت کرده و گرما را به طور مساوی در دیگر منطق رادیاتور CPU توزیع میکند. بسته به سازنده و مدل IHS، میتوان آنها را با چسب به CPU چسباند و یا لحیم کرد.
TIM
TIM یا همان ماده رابط حرارتی که به عنوان پل میان IHS و پایه حرارتی خنککننده پردازنده عمل میکند، یک جزء نسبتا صاف است که میزان صاف بودن آن بر رسانایی واحد موثر میباشد.
انواع خمیر حرارتی
خمیرهای حرارتی انواع مختلفی دارند که رایجترین آنها به شرح زیر است:
خمیر حرارتی بر پایه کربن که فقط یک لایه نازک از آن برای ارائه قابلیت انتقال حرارت بالا لازم است.
خمیر حرارتی بر پایه فلز حاوی نقره یا آلومینیوم میباشد و رسانایی الکتریکی بالایی دارد. این خمیر دارای پتانسیل ذخیره گرما و انتقال الکتریسیته بوده و توزیع نادرست آن میتواند باعث اتصال کوتاه CPU گردد.
خمیر حرارتی بر پایه الماس که یک خمیر مبتنی بر کربن است و از ذرات الماس تصفیه شده و گریس تشکیل میشود. این خمیر قیمت بسیار بالایی دارد و اثر بخشی و طول عمر آن به نحوه تولید محصول و حجم کاری CPUوابسته میباشد.
خمیر حرارتی بر پایه سیلیکون که به عنوان یک ماده پرکننده مورد استفاده قرار میگیرد، قیمت ارزانی دارد و برای رسانایی اصلا مناسب نیست.
خمیر حرارتی بر پایه سرامیک که دارای طول عمر بسیار زیادی است و غیر رسانا میباشد.
عوامل دیگری که هنگام انتخاب بهترین خنککننده CPU برای سیستم خود باید مد نظر داشته باشید
همانطور که میدانید انتخاب خنککننده CPU تا حد زیادی به نیازهای خاص هر کاربر مصرفکننده بستگی دارد، به طوری که اگر با رایانه خود کارهای سبک تا متوسط انجام میدهید CPUهای معمولی برای شما مناسب است. اما اگر با رایانه کارهای بسیار سنگینی مانند بازی انجام میدهید، نیاز به یک خنککننده پر قدرت یا مایع دارید.
منبع: newegg